Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

Οι αστερισμοί


Ο έναστρος νυχτερινός ουρανός όχι μόνο γοήτευε πάντα τους λαούς της γης σε όλες τις εποχές αλλά και ερέθιζε την φαντασία τους. Ετσι οι αρχαίοι λαοί άρχισαν να αναζητούν στον ουρανό σχήματα και μορφές ενώνοντας με νοητές γραμμές τα λαμπρότερα αστέρια. Χρησιμοποιώντας την φαντασία τους παρομοίασαν τις μορφές που σχηματίζονταν στον ουρανό με θεότητες, μυθικούς ήρωες, ζώα και αντικείμενα. Ετσι γεννήθηκαν οι αστερισμοί, δηλαδή ομάδες αστεριών στον ουρανό που βρίσκονται κοντά μεταξύ τους. Ο Λέων: Ενας από του πιο ευδιάκριτους αστερισμούς που μεσουρανεί την άνοιξη.

Ολοι οι λαοί είχαν τα δικά τους ονόματα για τους αστερισμούς ενώ οι πρώτες γραπτές αναφορές εμφανίζονται από τους Βαβυλώνιους και ύστερα από τους Ελληνες και τους Αραβες. Μεγάλες προσωπικότητες της Αρχαίας Ελλάδας όπως ο Ερατοσθένης, ο Ιππαρχος και ο Πτολεμαίος κατέγραψαν σε κείμενά τους καταλόγους με τους αστερισμούς όπως τους είχαν χωρίσει στην εποχή εκείνη μαζί με τους μύθους που τους συνόδευαν.

Ο αστερισμός του Κύκνου, γνωστός και ως "Βόρειος Σταυρός" Στη πορεία της ιστορίας τα αστέρια του ουρανού χωρίστηκαν σε αστερισμούς με πολλές παραλλαγές ανάλογα με την εποχή και το μέρος της γης, με διαφορους αστερισμούς να προστίθενται ή να αφαιρούνται, να αλλάζουν οι μορφές ή τα όρια τους. Ετσι σε διαφορετικά σημεία της γης υπήρχαν διαφορετικές εκδοχές του ουρανού ενώ και ο κάθε ουρανογράφος έβαζε και την δική του πινελιά στους χάρτες του και σχημάτιζε αστερισμούς με την δική του φαντασία. Για να μπει μια τάξη στους αστερισμούς, το 1932 η Παγκόσμια Αστρονομική Ενωση συνεδρίασε και αποφάσισε να υιοθετήσει σαν παγκόσμια αποδεκτή την εκδοχή για τους αστερισμούς του Eugene Delporte ο οποίος είχε χωρίσει τον ουρανό σε 88 αστερισμούς με σαφώς καθορισμένα σύνορα.
Ετσι, σήμερα αναγνωρίζουμε στον ουρανό 88 αστερισμούς οι πιο πολλοί από τους οποίους έχουν τα ονόματα ηρώων της ελληνικής μυθολογίας. Για να μάθετε να εντοπίζετε τους αστερισμούς πηγαίνετε εδώ.

Στην Ελλάδα δεν είναι ορατοί όλοι οι αστερισμοί (αυτό συμβαίνει μόνο στον ισημερινό) αλλά οι περισσότεροι από αυτούς. Οι αστερισμοί που είναι κοντά στον βόρειο ουράνιο πόλο (που δείχνει ο Πολικός Αστέρας) είναι αειφανείς δηλαδή είναι ορατοί οποιαδήποτε στιγμή καθόλη την διάρκεια του έτους. Τέτοιοι αστερισμοί είναι η Μικρή Αρκτος, η Μεγάλη Αρκτος και η Κασσιόπη. Αφανείς αστερισμοί είναι εκείνοι που βρίσκονται κοντά στον νότιο ουράνιο πόλο (ο οποίος ποτέ δεν είναι ορατός στην Ελλάδα) και δεν μπορεί να τους δει κανείς απο την χώρα μας. Τέλος, υπάρχουν οι αμφιφανείς αστερισμοί, που είναι και οι περισσότεροι, και οι οποίοι είναι ορατοί σε ορισμένες εποχές και αόρατοι σε άλλες. Ας δούμε τώρα έναν συνοπτικό κατάλογο που περιγράφει χονδρικά σε ποια εποχή ο κάθε αστερισμός είναι καλύτερα ορατός.

Αειφανείς αστερισμοί
(ορατοί σε όλες τις εποχές)

Χειμερινοί αστερισμοί

Ταύρος
Μεγάλη Αρκτος Ηνίοχος
Μικρή Αρκτος Δίδυμοι
Κηφεύς Ωρίων
Κασσιόπη Ηριδανός
Δράκων Μέγας Κύων

Καμηλοπάρδαλις

Μικρός Κύων
Λαγωός
Πρύμνη

Εαρινοί αστερισμοί

Θερινοί αστερισμοί

Κύκνος
Παρθένος Αετός
Λέων Λύρα
Βοώτης Σκορπιός
Θηρευτικοί Κύνες Οφιούχος
Καρκίνος Τοξότης
Κόμη Βερενίκης Ζυγός
Ηρακλής

Φθινοπωρινοί αστερισμοί

Πήγασος
Ανδρομέδα
Υδροχόος
Κριός
Κασσιόπη
Περσέας
Ιχθείς

Σας παραθέτουμε τώρα την πλήρη λίστα με όλους τους αστερισμούς, το ελληνικό τους όνομα, το λατινικό όνομα και την συντομογραφία τους.

Οι 88 Αστερισμοί

Ονομα Λατινικό όνομα Συντομογραφία
Αετός Aquila Aql
Αιγόκερως Capricornus Cap
Αλώπηξ Vulpecula Vul
Ανδρομέδα Andromeda And
Αντλία Antlia Ant
Αρκτος Μεγάλη Ursa Major UMa
Αρκτος Μικρή Ursa Minor UMi
Ασπίς Scutum Sct
Βέλος Sagita Sge
Βοώτης Bootes Boo
Βωμός Ara Ara
Γερανός Grus Gru
Γλύπτης Sculptor Scu
Γλυφείον Caelum Cae
Γνώμων Norma Nor
Δελφίνι Delphinus Del
Διαβήτης Circinus Cir
Δίδυμοι Gemini Gem
Δίκτυον Reticulum Ret
Δοράς Dorado Dor
Δράκων Draco Dra
Εξάς Sextans Sex
Ζυγός Libra Lib
Ηνίοχος Auriga Aur
Ηρακλής Hercules Her
Ηριδανός Eridanus Eri
Ινδός Indus Ind
Ιππάριον Equuleus Equ
Ιστία Vela Vel
Ιχθείς Pisces Psc
Ιχθύς Ιπτάμενος Volans Vol
Ιχθύς Νότιος Piscis Austrinus PsA
Καμηλοπάρδαλις Camelopardalis Cam
Κάμινος Formax For
Καρκίνος Cancer Cnc
Κασσιόπη Cassiopeia Cas
Κένταυρος Centaurus Cen
Κήτος Cetus Cet
Κηφεύς Cepheus Cep
Κόμη Βερενίκης Coma Berenices Com
Κόραξ Corvus Crv
Κρατήρ Crater Crt
Κριός Aries Ari
Κύκνος Cygnus Cyg
Κύνες Θηρευτικοί Canes Venatici CVn
Κύων Μέγας Canis Major CMa
Κύων Μικρός Canis Minor CMi
Λαγωός Lepus Lep
Λέων Leo Leo
Λέων Μικρός Leo Minor LMi
Λυγξ Lynx Lyn
Λύκος Lupus Lup
Λύρα Lyra Lyr
Μικροσκόπιον Microscopium Mic
Μονόκερως Monoceros Mon
Μυία Musca Mus
Οκρίβας Pictor Pic
Οκτάς Octans Oct
Οφιούχος Ophiuchus Oph
Οφις Serpens Ser
Παρθένος Virgo Vir
Περιστερά Columba Col
Περσεύς Perseus Per
Πήγασος Pegasus Peg
Πρύμνη Puppis Pup
Πτηνόν Apus Aps
Πυξίς Pyxis Pyx
Σαύρα Lacerta Lac
Σκορπιός Scorpius Sco
Σταυρός Νότιος Crux Cru
Στέφανος Βόρειος Corona Borealis CrB
Στέφανος Νότιος Corona Austalis CrA
Ταύρος Taurus Tau
Ταώς Ραvο Pav
Τηλεσκόπιον Telescopium Tel
Τοξότης Sagittarius Sgr
Τουκάνα Tucana Tuc
Τράπεζα Mensa Men
Τρίγωνον Triangulum Tri
Τρίγωνον Νότιον Triangulum Australe TrA
Τρόπις Carina Car
Υδρα Hydra Hya
Υδρος Hydrus Hyi
Υδροχόος Aquarius Aqr
Φοίνιξ Phoenix Phe
Χαμαιλέων Chamaeleon Cha
Ωρίων Orion Ori
Ωρολόγιον Herologium Her

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου