Σάββατο 22 Μαΐου 2010

Πέντε αιώνες μετά, ο «αιρετικός» Κοπέρνικος ξανακηδεύεται ως ήρωας







Η λειψανοθήκη με τα οστά του Κοπέρνικου τοποθετήθηκε κάτω από το πάτωμα του καθεδρικού ναού του Φρόμπορκ


Ο Νικόλαος Κοπέρνικος, ο αστρονόμος του 16ου αιώνα που καταδικάστηκε ως αιρετικός από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επειδή εκθρόνισε τη Γη από το κέντρο του Σύμπαντος, κηδεύτηκε εκ νέου με τιμές ήρωα στην Πολωνία, ενάμισι χρόνο μετά την ταυτοποίηση των λειψάνων του που βρέθηκαν σε έναν ταπεινό, ανώνυμο τάφο
Η επίσημη ταφή του Κοπέρνικου, μέσα στον καθεδρικό του Φρόμπορκ όπου υπηρέτησε ως ιερέας και γιατρός, δείχνει πως η καθολική εκκλησία έχει πια συμβιβαστεί με την ιδέα του ηλιοκεντρικού συστήματος, που θέλει τη Γη να περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και όχι το αντίστροφο.
Ο Κοπέρνικος (1473-1543) πέθανε σχεδόν άσημος, πολύ πριν η ριζοσπαστική θεωρία του γίνει αντιληπτή από το Βατικανό. Το σημαντικό έργο του, Περί των Περιστροφών των Ουράνιων Σφαιρών, εκδόθηκε λίγο πριν το θάνατό του και καταδικάστηκε ως αιρετικό από τον  Πάπα Παύλο τον 5ο το 1616.
Το μοντέλο του για τις κινήσεις των πλανητών βασίστηκε σε μαθηματικούς υπολογισμούς και σε παρατηρήσεις με γυμνό μάτι, δεδομένου ότι το τηλεσκόπιο δεν είχε ακόμα εφευρεθεί.
Για πολλούς αιώνες, το μόνο που ήταν γνωστό για το λείψανο του αστρονόμου ήταν ότι είχε ταφεί κάπου στον καθεδρικό ναό του Φρόμπορκ. Τμήμα του κρανίου του και άλλα οστά βρέθηκαν κάτω από το δάπεδο του καθεδρικού το 2005. Το 2008 τα ευρήματα ταυτοποιήθηκαν με συγκρίσεις του κρανίου με μια αυτοπροσωπογραφία του αστρονόμου, καθώς και με εξετάσεις DNΑ που συνέκριναν τα οστά με μερικές τρίχες που είχαν βρεθεί μέσα σε ένα χειρόγραφό του.
Η δεύτερη ταφή έρχεται 18 χρόνια μετά την παραδοχή του Βατικανού ότι είχε άδικο να στείλει στην Ιερά Εξέταση τον Γαλιλαίο, ο οποίος τόλμησε να υποστηρίξει επίσημα την ηλιοκεντρική θεωρία του Κοπέρνικου στις αρχές του 17ου αιώνα.
Η επιτύμβια στήλη στον τάφο του Κοπέρνικου, στην ίδια θέση με τον αρχικό τάφο, φέρει τώρα ένα μοντέλο του Ηλιακού Συστήματος με έναν χρυσό ήλιο και έξι από τους πλανήτες.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press



Εκτοξεύτηκε ο «Ακατσούκι»


Ο πύραυλος Η-ΙΙΑ εκτοξεύτηκε από το διαστημικό κέντρο Τανεγκασίμα στη νοτιοδυτική Ιαπωνία


Ιαπωνικός πύραυλος που εκτοξεύτηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής απελευθέρωσε ένα σκάφος που θα τεθεί σε τροχιά γύρω από την Αφροδίτη για να μελετήσει το καυτό, εφιαλτικό κλίμα της, καθώς και ένα πειραματικό «ηλιακό ιστιοφόρο» που κινείται με τη δύναμη του φωτός.
Ο δορυφόρος Ακατσούκι («Χαραυγή» στα ιαπωνικά) θα φτάσει στον προορισμό του το Δεκέμβριο και, σε συνδυασμό με τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Venus Express που βρίσκεται ήδη εκεί, θα εξετάσει γιατί ο γειτονικός πλανήτης είναι τόσο διαφορετικός από τη Γη, παρόλο που έχει σχεδόν το ίδιο μέγεθος.
Το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα του πλανήτη δημιουργεί ένα ακραίο φαινόμενο θερμοκηπίου με επιφανειακές θερμοκρασίες γύρω στους 450 βαθμούς Κελσίου. Η ατμοσφαιρική πίεση είναι 90 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη και ο ουρανός είναι μόνιμα σκοτεινός λόγω των πυκνών σύννεφων που βρέχουν θειικό οξύ.
Η αποστολή Ακατσούκι είναι εξοπλισμένη με πέντε κάμερες που βλέπουν στο υπέρυθρο και το υπεριώδες τμήμα του φάσματος ώστε να μπορούν έτσι να κοιτάξουν μέσα από τα πυκνά, αδιαφανή σύννεφα. Θα μπορούσε έτσι να ανιχνεύσει ενδείξεις ηφαιστειακής δραστηριότητας, να καταγράψει κεραυνούς και να εξηγήσει τους μυστηριώδεις ανέμους που πνέουν σε ύψος 60 χλμ με ταχύτητα εκατοντάδων χιλιομέτρων ανά ώρα.

Ίκαρος

Εκτός από τον Ακατσούκι, ο πύραυλος Η-ΙΙΑ που εκτοξεύτηκε από το διαστημικό κέντρο του Τανεγκασίμα απελευθέρωσε και τέσσερα δευτερεύοντα φορτία.
Ένα από αυτά είναι το σκάφος Ίκαρος, το οποίο θα δοκιμάσει την πρωτοποριακή τεχνολογία του ηλιακού ιστίου. Ο Ίκαρος ξεδίπλωσε στο Διάστημα μια τετράγωνη μεμβράνη με πλευρά 14 μέτρων, η οποία είναι πιο λεπτή και από μια ανθρώπινη τρίχα. Αυτό το «ιστίο» θα προωθεί το σκάφος εκμεταλλευόμενη δύο δυνάμεις: Η πρώτη είναι η λεγόμενη «πίεση ακτινοβολίας», δηλαδή η πίεση που ασκούν τα φωτόνια της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (τα φωτόνια δεν έχουν μάζα, παραδόξως όμως έχουν ορμή. Η δεύτερη δύναμη είναι η πίεση που ασκεί στο ιστίο ο ηλιακός άνεμος, δηλαδή το συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που ρέει από τον Ήλιο προς το εξώτερο διάστημα.
Στο απώτερο μέλλον η τεχνολογία των ηλιακών ιστίων, η οποία μέχρι σήμερα έχει δοκιμαστεί μόνο σε γήινη τροχιά, θα μπορούσε να επιτρέψει ανέξοδα και γρήγορα διαπλανητικά ταξίδια, ελπίζουν οι Ιάπωνες μηχανικοί.
Στο πρωτοποριακό ταξίδι του, ο Ίκαρος θα κινηθεί κι αυτός προς την Αφροδίτη.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press